seria: Interdisciplinary Humour Research (1), ISSN 2719-8235 Niniejsza monografia pokazuje propozycję tłumaczenia humoru w literaturze dziecięcej opartą na teorii przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowej (Gilles Fauconnier, Mark Turner).
Model integracji pojęciowej został wykorzystany jako wzór do tworzenia map mentalnych służących do wizualizacji części znacznych w procesie tłumaczenia, które należy brać pod uwagę, aby tekst docelowy był realnie jak najmocniej wiernym odzwierciedleniem tekstu źródłowego, zarówno pod względem semantycznym jak i fonetycznym, z jednoczesnym uwzględnieniem referencji do wiedzy ogólnej na temat tłumaczonego dzieła.
Punktem wyjściowym procedury tłumaczeniowej jest teoria skopos (Hans. J. Vermeer, Katharina Reiss, Christiane Nord) wskazująca na konieczność określenia celu tłumaczenia oraz grupy odbiorców tekstu docelowego przed przystąpieniem do tłumaczenia, a także w trakcie realizacji poszczególnych zadań tłumaczeniowych.
w sytuacji tłumaczenia literatury dziecięcej, a w szczególności tekstów humorystycznych (gry słowne), tłumacz – ekspert powinien i wykorzystywać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej (Bruno Bettelheim, Jean Piaget, Paul McGhee), żeby świadomie podejmować decyzje tłumaczeniowe uwzględniające zdolność rozpoznawania części humorystycznych poprzez dzieci w różnorodnym wieku z nastawieniem na wywołanie trafnego efektu u odbiorcy.
Procedura odnosi się dodatkowo do metody opartej na pojęciu dominanty semantycznej (Stanisław Barańczak) określającej które elementy tekstu i/albo wyrazu – warstwa semantyczna i/lub fonetyczna - należy bezwzględnie zachować w tłumaczeniu, by zostało ono uwielbiane jako wierne oryginałowi.
Mapy mentalne przedstawiają analizę gier słownych w "Alicji w Krainie Czarów" Lewisa Carroll’a, języka bardzo Fajnego Olbrzyma wykonanego przez Roalda Dahla w "BFO" i imion bohaterów linii "Koszmarny Karolek" Francesci Simon wraz z ich tłumaczeniami na język polski, a także język portugalski w wersji europejskiej i brazylijskiej.
Publikacja skierowana jest do językoznawców zajmujących się kognitywnymi aspektami tłumaczenia humoru, powinna zainteresować jeszcze przekładoznawców, kulturoznawców, psychologów, a także badaczy literatury dziecięcej.
na dodatek może służyć pomocą tłumaczom podczas pracy nad przekładem humoru, ze szczególnym uwzględnieniem gier słownych.